Archiwistyka_tlo
Artykuły > Wyposażenie archiwum > Nośniki optyczne w archiwum
Nośniki optyczne w archiwum

Nośniki optyczne są obecne na rynku od 1978 r. Zbudowane są z kilku warstw, takich jak poliwęglanowa baza, będąca nośnikiem informacji warstwa metaliczna  oraz przezroczysta warstwa ochronnego werniksu.


Dysków optycznych nie wolno w żadnym razie wyginać i zarysowywać ich powierzchni. Natomiast odciski palców, brud, kurz mogą zakłócić odczytywanie, a w przypadku gdy zanieczyszczenia osadzą się na głowicy lasera może dojść do problemów z odczytem kolejnych płyt. Aby uniknąć tego typu komplikacji należy dotykać zawsze  jedynie krawędzi płyty, po wyjęciu z odtwarzacza wkładać ją natychmiast do pudełka, nigdy zaś nie pozostawiać wewnątrz odtwarzacza, płyty przeznaczone do nagrywania (CD-R) wyjmować z opakowania tuż przed włożeniem do nagrywarki, używać rękawiczek gumowych lub bawełnianych oraz sprawdzać powierzchnie płyty przed rozpoczęciem nagrywania. Nigdy nie należy dotykać palcami powierzchni płyty, zginać i przechowywać niezabezpieczonych, nieopakowanych płyt.


Do znakowania płyt należy używać wyłącznie miękkich pisaków z trwałym tuszem niezawierającym rozpuszczalników organicznych, tzw. solvent free. W miarę możliwości należy też znakować je najbliżej centralnego otworu, gdzie nie zapisuje się danych. Natomiast w żadnym razie nie wolno pisać na spodzie płyt, gdzie dane są zapisane oraz stosować do ich oznaczania długopisu, ołówka itp. Należy unikać wszelkiego rodzaju nalepek i etykiet, jednak jeżeli naklejka jest już na dysku, nie należy jej zrywać.


Dyski optyczne należy czyścić w razie konieczności przed odłożeniem do magazynu, przed rozpoczęciem nagrywania i w przypadku trudności z odtwarzaniem danych. W celu usunięcia na sucho drobnych zanieczyszczeń można użyć miękkiej chusteczki przeznaczonej do czyszczenia soczewek, najlepiej jednak posłużyć się pędzelkiem z pompką powietrza. W żadnym razie nie należy używać do czyszczenia płyt bibułek przeznaczonych do czyszczenia okularów czy papierowych chusteczek do nosa. Natomiast bardzo zabrudzoną płytę należy przemyć wodą. W przypadku, gdy wszelkie inne sposoby oczyszczenia płyty zawiodą, można użyć izopropanolu (alkohol izopropylowy), metanolu, specjalnych płynów do czyszczenia soczewek, zawierających wodę i łagodny detergent, lub też specjalnie przygotowanych preparatów do czyszczenia CD.  Koniecznie należy przy tym pamiętać, aby płytę przecierać prostymi ruchami od środka w kierunku zewnętrznych krawędzi, nigdy zaś ruchami kolistymi.


Nośniki optyczne należy przechowywać w akrylowych pudełkach, które stanowią dobre zabezpieczenie przed uszkodzeniem, zanieczyszczeniami, światłem i nagłymi zmianami poziomu wilgotności powietrza. CD w  indywidualnym opakowaniu umieszcza się pionowo w zamkniętym pudełku, szufladzie lub szafce, co stanowi dodatkowe zabezpieczenie. W przypadku, gdy do pudełka została dołączona przekładka, należy ją zachować. W żadnym razie nie można przechowywać CD przez dłuższy czas w pozycji poziomej, wystawiać na działanie światła słonecznego lub innych źródeł ultrafioletu oraz narażać na działanie wysokiej temperatury.


Dyski optyczne należy przechowywać w temperaturze poniżej 20 stopni C i umiarkowanie suchym otoczeniu (20-50% RH).

Źródło: Zasady postępowania z materiałami archiwalnymi, Ochrona zasobu archiwalnego, wyd. NDAP, Warszawa 2006

12.09.2008
strzałka do góry