Seminarium z cyklu ZBIORY SPECJALNE. Część II: stare druki, kartografia, archiwalia.
Praktyka oceny i opracowania zabytków dokumentarnych.
Warszawa, 18 marca 2014 r.
Skonfrontowani ze znaleziskiem, spuścizną, darem itp., bibliotekarze niewyspecjalizowani w problematyce zbiorów specjalnych, której zresztą nikt obecnie w Polsce kompleksowo nie naucza, nie zawsze wiedzą, jak postępować. Narzuca się oczywiście potrzeba digitalizacji materiału, chociażby dla celów dokumentacyjnych. Nim jednak uruchomimy skaner, musimy wiedzieć, z jakim obiektem mamy do czynienia, co ma właściwie podlegać utrwaleniu, i jak wytworzyć dla niego prawidłowy zestaw meta danych, by nie trzeba było powtarzać raz wykonanej pracy.
Program:
10:00 Przyjęcie prowadzenia obrad, wykład wprowadzający: Wiedza księgoznawcza jest potrzebna bibliotekarzom
- Książka jako materializacja tekstu i jako przedmiot
- Morfologia książki a jej warstwy znaczeniowe. Co wejdzie w skład planowanego wtórnika? Co trafi do dokumentu pochodnego?
- Technika wytwarzania książki. Jak ją chronić, zabezpieczać, konserwować.
- Techniki graficzne. Rozpoznawanie i opisywanie ilustracji.
- Inne obiekty pokrewne książce: prasa, dokumenty życia społecznego, plakaty, afisze i ogłoszenia, rękopisy. Dokumenty wytworzone technikami mieszanymi.
- Źródła wiedzy o obiektach zabytkowych
dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
10:45 Wykład: Odczytywanie zapisów i znaków proweniecyjnych.
- Co to są badania proweniencyjne starych druków, po co i gdzie się je prowadzi?
- Dwutorowość odkrywania historii książki â za pośrednictwem dokumentów archiwalnych i samego egzemplarza.
- Co można wyczytać z książki poza tekstem? Kategoryzacja znaków własnościowych: superekslibrisy, ekslibrisy, pieczęcie, sygnatury, zapisy rękopiśmienne, inne znaki świadczące o przynależności do poprzednich właścicieli.
- Marginalia jako źródło do badań nad dawną mentalnością. Cena, recepta, cenzura, klątwa.
- Miejsce cech indywidualnych książki w opisie katalogowym.
- Rozszyfrowywanie znaków proweniencyjnych â przykłady. Od przypadków łatwych i przyjemnych do najbardziej skomplikowanych â jak odtworzyć drogę, którą przebyła książka od momentu wydrukowania do dziś.
- Co i kto może pomóc w poprawnej identyfikacji proweniencji? Ważne źródła, katalogi, strony internetowe.
Izabela Wiencek, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
11:30 Wykład: Stary druk i jego opracowanie
- książka ksylograficzna, inkunabuł i stary druk â wiadomości wstępne;
- podstawowe informacje o poszukiwaniu informacji bibliograficznych w egzemplarzu książki (kolofony, karta tytułowa, przedmowy, dedykacje);
- strona a karta, paginacja, kustosze, sygnatury;
- inicjały, rubryki, miedzioryty i drzeworyty â najczęstszy element ilustracyjny inkunabułów i starych druków;
- dwa słowa o proweniencjach (patrz: prelekcja Izabeli Wiencek);
- oprawa;
- podstawowy podręczny warsztat osoby katalogującej stare druki;
- podstawowe strony i bazy dostępne online.
dr Rafał Wójcik, Biblioteka Uniwersytecka, Poznań
12:15 Dyskusja, odpowiedzi na pytania
Moderator dyskusji: dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
12:30 Przerwa, poczęstunek
13:00 Wykład: Obiekty zabytkowe w bibliotekach. Co i jak opracowujemy
- Opracowanie dokumentów życia społecznego w formacie Marc21 - podstawy metodyczne, główne założenia.
- Dokument niepublikowany i jego opracowanie na przykładzie kolekcji pamiętników.
- Kodeksy średniowieczne â wyzwanie dla katalogera, próba zmierzenia się z ich opracowaniem w formacie Marc21.
- Pocztówka zabytkowa jako przykład komputerowego katalogowania dokumentu ikonograficznego.
Małgorzata Bartosik, Książnica Pomorska
13:45 Wykład: Tajemnice zbiorów muzycznych
- Muzykalia - podział ze względu na formy przekazu (rękopisy i druki muzyczne) oraz formy opracowania (księgi liturgiczne, głosy, partytury, wyciągi fortepianowe).
- Międzynarodowy Projekt Naukowy Katalogowania Źródeł Muzycznych - Répertoire International des Sources Musicales (RISM).
- Program Kallisto do katalogowania źródeł muzycznych i obowiązujące normy RISM.
- Ośrodki RISM w Polsce.
Ludmiła Sawicka, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
14:30 Dyskusja, odpowiedzi na pytania
Moderator dyskusji: dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
14:45 Przerwa na kawę
15:00 Wykład: Bibliofilstwo jako filozofia i praktyka obcowania z zabytkami piśmiennictwa
- Filozofia â Bibliofilstwo
- Sposób zapisywania myśli
- Miłość
- Czterech bibliofilii: Samuel Tyszkiewicz, Piotr Koczorowski, Józef Chudek, Juliusz Wiktor Gomulicki.
- Egzemplarz „sobótkowy”
- P........i Kronika świata a pietyzm i szacunek dla dawnej księgi.
- Kto kogo ma?
- Władysław Jan Grabski
- Ukrywana chwała i przemilczany wstyd: Broniewski i Szymborska
- Artystyczne Oficyny na obczyźnie, wystawy druków Stamperia Polacca
- Andrzej Kłossowski.
- Druki Prochaski
- Grecki posąg Wiesławy Szymborskiej w edycji Muzeum Książki Artystycznej Tryznów
- Inne druki familii Tryznów
- Wspólna filozofia i różna praktyka obcowania z zabytkami piśmiennictwa bibliofilów
- Nieznajomość losów dokumentu Konstytucji 3 Maja
- Wskazówki życiowe Jana Amosa Komeńskiego dane Chrystianowi Ambrożemu Kochlewskiemu
Wojciech Kochlewski, bibliofil, pasjonat kochający książki i tworzący ich historię
15:30 Wykład: Dobre i złe techniki cyfryzacji obiektów zabytkowych.
Grzegorz Płoszajski, Politechnika Warszawska
16:00 Podsumowanie i dyskusja. Zakończenie seminarium, wręczenie certyfikatów.
dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
INFORMACJE ORGANIZACYJNE
Termin: 18 marca 2014 r.
Miejsce: Warszawa
Koszt udziału 1 osoby wynosi:
530 zł + 23% VAT - przy zgłoszeniach przesłanych do dnia 4 marca 2014 r.
630 zł + 23% VAT - przy zgłoszeniach przesłanych od dnia 5 marca 2014 r.
Powyższy koszt obejmuje: udział w obradach, materiały zawierające omówienie wszystkich wykładów, konsultacje pozaprogramowe, certyfikat udziału, bufet kawowy i lunch w przerwach.
______________________________________________________________________________
Zgłoszenia:
Warunkiem udziału jest przesłanie wypełnionego formularza zgłoszeniowego:
faksem â formularz w załączeniu
bądź elektronicznie: http://www.cpi.com.pl/imprezy/2014/zs/formularz_mj.php
______________________________________________________________________________
Organizator zastrzega możliwość odmowy przyjęcia zgłoszenia w wybranym terminie ze względu na brak wolnych miejsc. O przyjęciu decyduje kolejność przesyłania zgłoszeń.
Wszelkie informacje można uzyskać pisząc na adres mailto:cpi@cpi.com.pl lub telefonicznie (022) 870-69-78
______________________________________________________________________________
Biuro organizacyjne:
Centrum Promocji Informatyki sp. z o. o.
tel. /22/ 870 69 78, /22/ 871 85 51
fax /22/ 870 69 95, /22/ 871 85 56
ul. Międzyborska 50, 04 -041 Warszawa
NIP 526-020-98-40, KRS 0000208659
XIII wydział gospodarczy KRS
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie
wysokość kapitału zakładowego 50 000
