Seminarium z cyklu: ZBIORY SPECJALNE. Edycja I: stare druki, kartografia, archiwalia
Technika i organizacja pracy ze spuścizną dokumentarną
Warszawa, 26 listopada 2013 r.
Technika wkroczyła dziś do każdej dziedziny działalności, ale nie zawsze nadąża za tym nasza świadomość, zdolność do współpracy i stosowane rozwiązania organizacyjne. Celem seminarium jest dokonanie przeglądu podstawowych przedsięwzięć „komputeryzacyjnych” w zakresie spuścizny dokumentarnej polskich bibliotek i archiwów (narzędzia wyszukiwawcze, zasoby cyfrowe, kontakty międzynarodowe) i rozważenie, jakie byłyby pożądane dalsze kroki w tym zakresie. Problematyka ta cieszy się tradycyjnym prestiżem, zajmowała dotychczas znaczące miejsce w programach kształcenia pracowników informacji, ale czy wykorzystaliśmy już wszystkie możliwości, jakie stwarza znajomość norm i optymalnych praktyk oraz dostępność narzędzi informatycznych i myślenia strategicznego w instytucjach kultury, a czasem nawet pojawianie się dostępnych źródeł finansowania? Zapewne nie zdołamy wyczerpać tematu, otworzymy jednak pole do dyskusji i ewentualnej kontynuacji na kolejnym seminarium.
Henryk Hollender
Program:
10:00 Przyjęcie prowadzenia seminarium, kilka zdań na początek
dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
10:15 Wykład: Narodowy zasób biblioteczny, dziedzictwo kultury, zbiory specjalne. Przepisy, finansowanie, planowanie przedsięwzięć
- NZB, dziedzictwo kultury, zbiory specjalne w założeniach prawodawców
- Powiązanie polskich aktów prawnych z regulacjami europejskimi
- Dlaczego mamy problem ze zdefiniowaniem (opisaniem) zbiorów specjalnych i NZB i jakie sa tego konsekwencje?
- Dlaczego warto dyskutować o ponownym zdefiniowaniu zbiorów specjalnych (jako zbiorów zabytkowych) i NZB? Jak mogłyby wyglądać ich definicje?
- Organizacyjne i finansowe konsekwencje posiadania przez bibliotekę zasobów specjalnych
- „Polska resortowa” czyli kilka słów o praktyce finansowania
- O braku rozwiązań systemowych w zakresie ochrony i upowszechniania zbiorów zabytkowych
- „A jednak się kręci” czyli kilka przykładów projektów zrealizowanych przez polskie biblioteki (projekty i fundusze krajowe i europejskie)
- Jak mogłoby wyglądać planowanie i projektowanie działań
dr hab. Artur Jazdon, UAM
11:00 Case study: Stare druki ze zbiorów polskich â informacja online
- Drukowana książka XV-XVIII w. w bibliotekach polskich â ilość, rozmieszczenie, książnice opracowujące spuściznę starodruczną w sieci.
- Informacja o egzemplarzach â kartkowy katalog centralny starych druków w Bibliotece Narodowej jako repozytorium unikatowe na skalę europejską. Centralny katalog bibliotek naukowych online NUKAT â o pożytkach z centralizacji i szkodach pewnej separacji. Jak katalogujemy? Zasady opracowania. Opis bibliograficzny i opis proweniencji (dawni właściciele egzemplarza). Stan zaawansowania prac.
- Kartkując papier czerpany - o digitalizacji starych druków. Biblioteki cyfrowe - FBC, przykłady baz zagranicznych.
- Jeszcze więcej informacji â propozycja portalu informacyjnego i ogólnopolskiej bazy proweniencji.
Izabela Wiencek, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
11:45 Dyskusja, odpowiedzi na pytania
Moderator dyskusji: dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
12:00 Przerwa na lunch
12:30 Wykład: Konsorcjum Europejskich Bibliotek Naukowych a polskie książnice
- Powstanie Konsorcjum, 1992-1994
- Od Hand Press Book Database do Heritage of the Printed Book in Europe, c. 1455 - c. 1830.
- CERL Thesaurus, CERL Portal jako użyteczne przedsięwzięcia Konsorcjum
- Zasady członkowstwa. Członkostwo grupowe â polskie biblioteki w Konsorcjum
- Zapisy z polskich bibliotek w HPB Database
- Jak zająć należne miejsce w Konsorcjum i jakie miejsce jest należne.
dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
13:15 Case study: Bibliotekarz cyfrowy i zbiory specjalne - podejście praktyka
- Dobór materiałów digitalizowanych. Czynniki wpływające na dobór materiałów poddawanych digitalizacji.
- Prezentacja materiałów digitalizowanych. Czy zbiory specjalne można traktować na równi z ebookami?
- Metadane - jak opisujemy dokumenty digitalizowane? Czy to jak opisujemy materiały digitalizowane jest wystarczające...?
Agnieszka Wróbel, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
14:00 Case study: Archiwa państwowe i ich wyszukiwarka
- Narodowy zasób archiwalny, archiwa państwowe, naukowe, prywatne…
- Struktura i rodzaje dokumentacji przechowywanej w archiwach
- Standardy i poziomy opisu materiałów archiwalnych
- Narzędzia informatyczne wspomagające opis i prezentację archiwaliów:
- System Ewidencji Zasobu Archiwalnego SEZAM
- Inwentarze Zespołów Archiwalnych IZA
- Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA
- Portale internetowe i możliwości wyszukiwania:
- www.archiwa.gov.pl
- www.szukajwarchiwach.pl
- Europejski Portal Archiwalny
- Udostępnianie zdigitalizowanych materiałów archiwalnych on-line, m.in. prezentacje tematyczne
dr Anna Laszuk, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
14:40 Przerwa na kawę
15:00 Wykład: Dokument kartograficzny jako przedmiot opracowania i udostępniania w systemach komputerowych
- Dokumenty kartograficzne w aparacie informacyjno-wyszukiwawczym biblioteki i ich czytelnicy.
- Krótki zarys historii powstania ogólnopolskich przepisów katalogowania materiałów kartograficznych.
- Specyfika dokumentów kartograficznych w kontekście ich opracowywania w zintegrowanych komputerowych systemach bibliotecznych z zaimplementowanym formatem Marc21.
- Od polskich katalogów bibliotecznych do bibliotek cyfrowych, ich Federacji i Europeany â czy użytkownik sieci Internet może być zadowolony?
- Poszukiwania łatwiejszego sposobu wyszukiwania dokumentów kartograficznych â czyli potencjał drzemiący we współrzędnych geograficznych â przykłady z polskich bibliotek.
Dorota Gazicka - Wójtowicz, Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska IGiPZ PAN
15:45 Wykład: Reprodukcja cyfrowa obiektów zabytkowych - specyfika, normy, najlepsze praktyki
Reprodukcje cyfrowe obiektów zabytkowych tworzy się w celu:
1) szerszego ich udostępniania,
2) udostępniania bezpiecznego dla obiektów oryginalnych,
3) utworzenia kopii zabezpieczającej obiektów nietrwałych (zanim ich stan się pogorszy),
4) przechowania kopii obiektu dla przyszłych pokoleń,
5) dla celów komercyjnych,
6) dla celów naukowych i in.
Zazwyczaj cyfrowa reprodukcja jest traktowana jedynie jako kopia oryginału. Dzięki cyfrowej formie ta kopia może niekiedy zyskać funkcjonalności, których oryginalny obiekt zabytkowy nie miał, np. oprócz przedstawiania wyglądu oryginalnego dokumentu może także umożliwiać przeszukiwanie tekstowe jego treści. Przydatność tworzonych kopii cyfrowych do wymienionych celów zależy od zachowywania pewnych standardów i zaleceń przy procesie digitalizacji, przy wyborze formatu zapisu informacji cyfrowej, przy jej przetwarzaniu oraz przy tworzeniu opisu.
W prezentacji zostaną przedstawione wybrane standardy i zalecenia, zwane niekiedy katalogami dobrych praktyk. Omówione zostanie ich znaczenie. Przybliżone zostaną podstawowe kwestie związane z tworzeniem cyfrowych kopii dokumentów i ze stosowanymi parametrami.
Prezentacja oparta będzie w szczególności na materiałach zawartych w opracowaniu: „Standardy w procesie digitalizacji obiektów dziedzictwa kulturowego”, udostępnionym w bibliotece cyfrowej Politechniki Warszawskiej bcpw.bg.pw.edu.pl/dlibra, oraz na materiałach udostępnianych przez centra kompetencji, w tym katalogach dobrych praktyk, i na innych publikacjach. Omówiono niektóre kwestie specyficzne dla poszczególnych typów obiektów.
dr inż. Grzegorz Płoszajski, Politechnika Warszawska
16:30 Podsumowanie i dyskusja. Zakończenie seminarium, wręczenie certyfikatów.
dr Henryk Hollender, Uczelnia Łazarskiego
INFORMACJE ORGANIZACYJNE
Termin: 26 listopada 2013 r.
Miejsce: Warszawa
Koszt udziału 1 osoby wynosi:
530 zł + 23% VAT - przy zgłoszeniach przesłanych do dnia 15 listopada 2013 r.
630 zł + 23% VAT - przy zgłoszeniach przesłanych od dnia 16 listopada 2013 r.
Powyższy koszt obejmuje: udział w obradach, materiały zawierające omówienie wszystkich wykładów, konsultacje pozaprogramowe, certyfikat udziału, bufet kawowy i lunch w przerwach.
______________________________________________________________________________
Zgłoszenia:
Warunkiem udziału jest przesłanie wypełnionego formularza zgłoszeniowego:
faksem â formularz w załączeniu
bądź elektronicznie: http://www.cpi.com.pl/imprezy/2013/sknb/formularz_mj.php
______________________________________________________________________________
Organizator zastrzega możliwość odmowy przyjęcia zgłoszenia w wybranym terminie ze względu na brak wolnych miejsc. O przyjęciu decyduje kolejność przesyłania zgłoszeń.
Wszelkie informacje można uzyskać pisząc na adres mailto:cpi@cpi.com.pl lub telefonicznie (022) 870-69-78
______________________________________________________________________________
Biuro organizacyjne:
Centrum Promocji Informatyki sp. z o. o.
tel. /22/ 870 69 78, /22/ 871 85 51
fax /22/ 870 69 95, /22/ 871 85 56
ul. Międzyborska 50, 04 -041 Warszawa
NIP 526-020-98-40, KRS 0000208659
XIII wydział gospodarczy KRS
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie
wysokość kapitału zakładowego 50 000
