W dniach 22-26 kwietnia 2013r. mury Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej stały się swoistą sceną dla uczestników XXI Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów. W tym roku, największa naukowo-kulturalna impreza w kraju odbyła się pod hasłem „Historia – Tradycja – Nowoczesność”.
Uroczysta inauguracja Zjazdu odbyła się 22 kwietnia, gromadząc najwyższe władze Uniwersytetu oraz Wydziału Humanistycznego UMCS w osobach: Jego Magnificencji Rektora Stanisława Michałowskiego, Dziekana Wydziału Humanistycznego Roberta Litwińskiego, Dyrektora Instytutu Historii Dariusza Słapka. Na uroczystości pojawili się również przedstawiciele władz administracyjnych i samorządowych Lubelszczyzny, a także instytucji, które udzieliły wsparcia podczas organizacji XXI OZHS. Inaugurację uświetnił wykładem prof. Jacek Banaszkiewicz, wybitny mediewista. Przez dwa kolejne dni obradowano w około 20 panelach tematycznych prowadzonych przez pracowników naukowych UMCS. W obradach uczestniczyło ponad 300 prelegentów, w tym również goście z Rosji i Ukrainy. Studenci i doktoranci mogli wzbogacić również swoje umiejętności w badaniu i poznawaniu historii poprzez udział w przygotowanych aż 11 warsztatach, poprowadzonych przez najlepszych ekspertów. Oprócz młodych historyków w obradach wzięło także udział ok. 50 doświadczonych badaczy i popularyzatorów z czołowych środowisk zajmujących się historią w Polsce.
Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów miał również swoje drugie oblicze. W przerwach między naukową dyskusją uczestnicy mogli wziąć udział w licznych wydarzeniach kulturalnych – zagrać w gry historyczne (w tym osławiony „Dywizjon 303”) czy odwiedzić miasteczko rekonstrukcyjne. Pod pomnikiem Marii Curie-Skłodowskiej lublinianie mogli zapoznać się z wystawą Instytutu Pamięci Narodowej „Sonderlaboratorium SS Zamojszczyzna”. W środę, 24 kwietnia w kawiarni „Kawka” dr Marek Sioma, historyk dziejów najnowszych, i pisarz Marcin Wroński dyskutowali o tym, „Jak mówić, pisać i uprawiać historię?” W dniu kolejnym w Muzeum Wsi Lubelskiej odbył się LARP historyczny pt. „Partyzancki kraj”. Dwa ostatnie dni były poświęcone na zapoznanie się z urokliwą Lubelszczyzną i zabytkowym Lublinem. Uczestnicy Zjazdu odwiedzili miejscowości naszego regionu podążając „Śladami średniowiecznej Lubelszczyzny”, „Szlakiem lubelskiego Powiśla”, zwiedzając pałace magnackie, a nawet goszcząc przez pewien czas we Lwowie. Goście mieli również okazję zobaczyć unikatowe zbiory Muzeum na Majdanku oraz wybrać się na przejażdżkę „Trajtkiem-Ziutkiem”. Ciekawostką okazała się być wycieczka „Jagielloński szlak Unii Lubelskiej” - jej uczestnicy, dzięki tabletom mogli również porównać dzisiejsze zabytki miasta z ich wirtualnymi rekonstrukcjami. Na uczestników czekały też liczne imprezy integracyjne.
Na sejmiku studenckim reprezentanci obecnych ośrodków akademickich jednogłośnie wybrali organizatorem kolejnego Zjazdu Uniwersytet Gdański.
XXI Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów wsparło kilkadziesiąt instytucji administracyjnych, samorządów, mediów, organizacji naukowych, popularyzatorskich, kulturalnych, opiekujących się dziedzictwem, archiwów, bibliotek, muzeów, fundacji, stowarzyszeń i towarzystw. Organizatorzy pragną podziękować współorganizatorom Zjazdu – Oddziałowi IPN w Lublinie, Ośrodkowi Brama Grodzka – Teatr NN, Urzędowi Miasta Lublin oraz jednemu z partnerów, Stowarzyszeniu „Studnia Pamięci”. W sposób szczególny na podziękowania zasługują również sponsorzy: Wydawnictwo Naukowe PWN, Wargamer Lublin, Surge Polonia, Memobook, Hotels Lublin i Motel PZM.
Komitet Organizacyjny
